Σαρμαδάκια με αμπελόφυλλα

Μία παραδοσιακή συνταγή από τη γιαγιά μας

Οταν τρώω σαρμαδάκια όπως τα λέμε εμείς, ή διαφορετικά ντολμαδάκια γιαλαντζί, πάντα θυμάμαι τη γιαγιά μου. Είναι μία γεύση την οποία έχω συνδέσει μαζί της, όχι μόνο ως παιδική ανάμνηση αλλά γιατί τα κάνει επίσης μοναδικά. Το σαρμαδάκι θέλει τέχνη, θέλει υπομονή, γνώση, αγάπη και μεράκι. Και η γιαγιά μου τα έχει όλα αυτά… Αναπόφευκτα, όλα όσα δοκιμάζω, είτε δικά μου, είτε κάποιου άλλου, τα συγκρίνω με τα δικά της και πιστέψτε με, δεν συγκρίνονται!!!
Είναι ένα «μπελαλίδικο» φαγητό, όπως λένε και στα μέρη μου, που χρειάζεται χρόνο και τεχνική. Το «μυστικό» κρύβεται στις σωστές αναλογίες της γέμισης, το τύλιγμα του φύλλου και στο μαγείρεμα.

IMG 20170529 212824

Παλιά λέγανε πως αν μια νοικοκυρά δεν ήξερε να κάνει σαρμαδάκια, δεν ήταν καλή. Εγώ πάλι πιστεύω πως αν τολμήσουμε μπορούμε. Αρκεί να το θέλουμε. Πάντα θα θυμάμαι την πρώτη φορά που έκανα και ομολογώ πως τα κατάφερα μια χαρά. Ηταν εύγεστα και όλοι έμειναν ικανοποιημένοι. Μπορεί να μην ήταν σαν της γιαγιάς μου, αλλά αυτοί δεν το ήξεραν για να τα συγκρίνουν…
Παρακάτω μπορείτε να δείτε τη συνταγή για τα σαρμαδάκια γιαλαντζί. Οι αναλογίες μπορούν να ποικίλλουν, ανάλογα με τις ποσότητες που έχετε, π.χ. των φύλλων και του προσωπικού σας γούστου, π.χ. των αρωματικών που θέλετε να βάλετε.

IMG 20170529 212914

ΥΛΙΚΑ
90-100 τρυφερά αμπελόφυλλα
1/2 κιλό ρύζι καρολίνα
1 μεγάλο κρεμμύδι ξερό (ιδανικά χτυπημένο στο μπλέντερ)
1 ματσάκι άνηθο
1 ματσάκι μαϊντανό
1 κουτάλι ξερό δυόσμο ή 5-6 φύλλα φρέσκο
3-4 κουταλιές τριμμένη ντομάτα
1 1/2 φλυτζ. τσαγιού ελαιόλαδο
Ζωμό
1-2 λεμόνια (το χυμό τους)
αλάτι – πιπέρι

IMG 20170527 100038

ΕΚΤΕΛΕΣΗ
1. Αν τα φύλλα μας είναι φρέσκα τότε τα ζεματίζουμε σε καυτό νερό, βυθίζοντάς τα πέντε – πέντε για 2-3 λεπτά. Αν έχουμε φύλλα από βάζο, τα ξεπλένουμε απλώς κάτω από τη βρύση. Επίσης, πλένουμε το ρύζι.
2. Ψιλοκόβουμε τα υλικά μας, άνηθο και μαϊντανό, χτυπάμε το κρεμμύδι το μπλέντερ.
3. Τσιγαρίζουμε το κρεμμύδι σε ελαιόλαδο, τοποθετούμε το ρύζι (να λαδωθεί καλά), το ζωμό, τη ντομάτα και στο τέλος προσθέτουμε τα μυρωδικά μας. Αλατοπιπερώνουμε. Σβήνουμε το μάτι και το αφήνουμε λίγο να σταθεί για να πάρει όλα τα αρώματα.

IMG 20170529 212955

4. Σε ένα ξύλο κοπής ή σε ένα επίπεδο πιάτο (ο,τι σας βολεύει) τοποθετούμε το φύλλο με τη γυαλιστερή πλευρά προς τα έξω και με ένα κουταλάκι του γλυκού ή της σούπας (ανάλογα το φύλλα αν είναι μεγάλα ή μικρά) βάζουμε τη γέμιση. Φροντίζουμε να τυλίξουμε σφιχτά ώστε να μη διαλυθεί κατά τη διάρκεια του μαγειρέματος και τα τοποθετούμε στην κατσαρόλα κυκλικά και διαδοχικά σα φιδάκι. Αν φοβόμαστε μη μας αρπάξουν τοποθετούμε στον πάτο αμπελόφυλλα και από πάνω τα σαρμαδάκια.

IMG 20170529 213014

5. Οταν τελειώσουμε, ρίχνουμε λίγο αλάτι από πάνω, χυμό από λεμόνι (προαιρετικά), ελαιόλαδο και περιχύνουμε με ζεστό νερό, ίσα ίσα να σκεπαστούν. Για να μη διαλυθούν τα σαρμαδάκια από το βρασμό τα σκεπάζουμε με ένα πιάτο.
6. Η θερμοκρασία πρέπει να είναι χαμηλή από την αρχή, αφού το νερό που θα τοποθετήσουμε θα είναι βραστό. Ετσι δεν υπάρχει και κίνδυνος να μας αρπάξουν. Σε μισή περίπου ώρα είναι έτοιμα (ανάλογα το μάτι της κουζίνας σας και την ποσότητα). Σβήνουμε μόλις δούμε ότι έχει απορροφηθεί το νερό και τα αφήνουμε λίγο, περίπου ένα τέταρτο, πριν σερβίρουμε.

IMG 20170529 213020

IMG 20170529 213114

IMG 20170529 213126

Καλή σας όρεξη!!!

Χρήσιμες πληροφορίες
Τα σαρμαδάκια θα τα συναντήσετε σε όλη την Ελλάδα και σε διάφορες παραλλαγές. Η ονομασία τους επίσης ποικίλλει, όπως ντολμαδάκια και γιαπράκια.
Η λέξη «ντολμάς» προκύπτει από την τούρκικη λέξη «doldurmak» που σημαίνει «γεμίζω» ενώ η λέξη «σαρμάς» είναι το τούρκικο ρήμα «sarmak» που μεταφράζεται ως «τυλίγω. Στην ίδια φιλοσοφία έγκειται και το «γιαπράκι» που προέρχεται από το τούρκικο «yaprak» που σημαίνει «φύλλο». Οσο για το γιαλαντζί, είναι επίσης από την τούρκικη λέξη «yalanci», δηλαδή «ψεύτικος», όπως αποκαλούσαν ένα πιάτο χωρίς κρέας.

IMG 20170529 213211