Στις βορειοδυτικές όχθες της λίμνης Βεγορίτιδας, στους πρόποδες του όρους Βόρα (Καϊμακτσαλάν), 27 χιλιόμετρα μακριά από την Εδεσσα και στα σύνορα με το Νομό Φλώρινας, βρίσκεται η Αρνισσα. Ενα όμορφο κεφαλοχώρι, με πλούσια ιστορία που χάνεται στα βάθη των αιώνων και ομορφιά που γαληνεύει την ψυχή.
Το μικροκλίμα της περιοχής, που ευθύνεται για την εύφορη κοιλάδα της, την έχει κάνει γνωστή, πέρα από τη λίμνη, για την παραγωγή φρούτων και λαχανικών ασύγκριτης νοστιμιάς, όπως μήλων.
Η προέλευση του ονόματός της και η ιστορία της
Το όνομα Αρνισσα είναι προϊστορικό και προέρχεται από την πόλη Αρνη, στη λίμνη της Kωπαΐδας. Η ιστορία της, σύμφωνα με τις αναφορές, ξεκινάει από τη νεότερη και μέση εποχή του χαλκού (1500-1400 π.Χ.), οπότε και εμφανίζεται στους χάρτες των ιστοριογράφων. Στην Αρνισσα αναφέρεται και ο αρχαίος ιστορικός Θουκυδίδης, το 424 π.Χ., ως Μακεδονική πόλη.
Το όνομά της άλλαξε από Αρνισσα σε Οστροβο (σλαβική λέξη που σημαίνει νησί) και ξανά σε Αρνισσα το 1926.
Η θέση όμως της τότε Αρνισσας δεν είναι η σημερινή. Η αρχαία πόλη είναι θαμμένη κάτω από τα ύδατα της λίμνης Βεγορίτιδας. Φαίνεται πως όχι μόνον αυτή, αλλά και όλες οι μεταγενέστερες αυτής, υπό το ίδιο όνομα, έχουν καλυφθεί από τα νερά της λίμνης. Εξάλλου η ίδια η λίμνη και οι μεταβολές της στάθμης της, υπήρξαν η αιτία ώστε οι κάτοικοι να χτίσουν την πόλη στην τωρινή της θέση. Σήμερα είναι χτισμένη σε υψόμετρο +650μ., αμφιθεατρικά στη λίμνη Βεγορίτιδα, στους πρόποδες του Ορους Καϊμάκτσαλαν.
Κατελήφθη από τους Τούρκους το 1388 και την ίδια χρονιά χτίστηκε και το ένα εκ των δύο τζαμιών. Του συγκεκριμένου μάλιστα ερείπια σώζονται μέχρι και σήμερα. Απελευθερώθηκε μετά από 524 χρόνια, την 6η Νοεμβρίου του 1912.
Κατά τον Μακεδονικό Αγώνα έλαμψε το άστρο πολλών Μακεδονομάχων κατοίκων της Άρνισσας οι οποίοι υπερασπίστηκαν την ελληνική ψυχή και την ελληνική γη. Κυριότεροι Μακεδονομάχοι ήταν ο οπλαρχηγός Χρήστος Στογιαννίδης και ο διευθυντής του Εθνικού Κέντρου Οστρόβου Σταύρος Χατζηχαρίσης. Αλλοι Μακεδονομάχοι ήταν οι Παντελής Θεοδώρου, Φώτιος Θεοδώρου και Ιωάννης Κουτσάλης (Μακρής).
Ομως η ιστορία της Άρνισσας και των Αρνισσιωτών δε σταματάει εδώ. Στην περιοχή σημειώθηκαν συγκρούσεις μεταξύ του ελληνικού και του τουρκικού στρατού στις 3 και 4 Νοεμβρίου 1912, κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων, καθώς και γεγονότα από την εποχή του Α’ Παγκοσμίου πολέμου και τη μάχη του Καϊμακτσαλάν τον Σεπτέμβρη του 1916.
Η αποκάλυψη της προϊστορικής νεκρόπολης και τα αξιοθέατα της περιοχής
Κάποτε, η στάθμη της λίμνης έφτανε ως τις γραμμές του τρένου… Tο 1953, με την υποχώρηση του νερού της λίμνης, αποκαλύφθηκε προϊστορική νεκρόπολη με δέκα κιβωτόσχημους τάφους, οι οποίοι και αποτελούν τα αξιοθέατα της περιοχής.
Tην περίοδο της Bυζαντινής Aυτοκρατορίας, η Άρνισσα βρισκόταν επί της παλαιάς Eγνατίας οδού και αναφέρεται από ιστορικούς της εποχής ως σημαντικός σταθμός και αξιόλογο φρούριο. Eρείπια από μεγάλα κτίρια εκείνης της περιόδου, αλλά και της Pωμαιοκρατίας σώζονται έξω από την Άρνισσα, στην περιοχή «Δρένοβο». Eπίσης σε ένα γραφικό ύψωμα, μπροστά στη λίμνη αποκαλύφθηκαν δύο μαρμάρινοι επιτύμβιοι βωμοί. Στο ίδιο ύψωμα υψώνεται ένας πεσός in situ, ο οποίος έχει καταστραφεί από αρχαιοκάπηλους.
Mέσα στην Άρνισσα ο επισκέπτης συναντά την εκκλησία της Aγίας Tριάδας, χτισμένη το 1865 με αξιόλογες εικόνες, καθώς και το μεταβυζαντινό ναό της Kοιμήσεως της Θεοτόκου (18ος αιώνας) με τοιχογραφίες και αγιογραφημένο τέμπλο.
Υπέροχες γεύσεις, θέα που μαγεύει και φιλόξενοι κάτοικοι
Τόσο η κωμόπολη της Αρνισσας όσο και η ευρύτερη περιοχή της λίμνης Βεγορίτιδας και του Καϊμακτσαλάν, προσφέρει στον επισκέπτη της τα πάντα. Ενα σπάνιο τοπίο, απαράμιλλου φυσικού κάλλους και ιδιαίτερου οικολογικού ενδιαφέροντος.
Με φιλόξενους κατοίκους, προσεγμένα καταλύματα (ξενοδοχεία και ξενώνες), πανέμορφα ταβερνάκια, πεντανόστιμα ψάρια και υπέροχες παραδοσιακές γεύσεις. Ενα τόπος που μόνο ηρεμία, αγαλλίαση και θαυμασμό μπορούν να σας προκαλέσουν.
Οπως προαναφέραμε, η Αρνισσα είναι γνωστή για τις καλλιέργειες των μήλων της, ενώ δραστηριοποιείται και γυναικείος συνεταιρισμός που παράγει με πατροπαράδοτα μέσα, ζυμαρικά, γλυκά του κουταλιού, τουρσιά, πάπρικα και κομπόστες. Αν την επισκεφθείτε, μην παραλείψετε να τα δοκιμάσετε…
Πηγές ιστορικών στοιχείων: http://arnissiotes.blogspot.com, Wikipedia.org
Αν θέλετε να μάθετε περισσότερα και να δείτε βίντεο και φωτογραφίες για τη λίμνη Βεγορίτιδα, δείτε εδώ: https://www.thes.gr/apodraseis/limni-vegoritida-o-ydatinos-paradeisos-tis-makedonias-vinteo-foto/
