Μπορεί το Κάτω Νευροκόπι να είναι μία κωμόπολη, που βρίσκεται κοντά στα σύνορα με τη Βουλγαρία, με πληθυσμό, μόλις λίγο κάτι περισσότερο από 2.000 κατοίκους, ωστόσο έχει κατορθώσει να είναι γνωστό στο πανελλήνιο, κυρίως για δύο λόγους: τις πολικές θερμοκρασίες που επικρατούν εκεί κατά τη διάρκεια του χειμώνα και φυσικά τις πεντανόστιμες πατάτες του.
Μάλιστα, πολλοί το αποκαλούν «Σιβηρία της Ελλάδας και των νοτίων Βαλκανίων», ενώ αποτελεί σημείο αναφοράς για τους μετεωρολόγους, οι οποίοι αποδίδουν το φαινόμενο των εξαιρετικά χαμηλών θερμοκρασιών, στο γεγονός ότι τα γύρω βουνά εμποδίζουν την είσοδο θερμών αέριων μαζών στο λεκανοπέδιο, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται καιρικές συνθήκες όμοιες με της σιβηριανής στέπας.
Οσο για το που οφείλεται η εξαιρετική γεύση και φυσικά η δημοφιλία της πατάτας Νευροκοπίου, σαφώς στις μικροκλιματικές συνθήκες της περιοχής καθώς και στον τύπο του εδάφους. Αξίζει να αναφέρουμε πως είναι προϊόν «Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ενδειξης» (Π.Γ.Ε).
Η καλλιέργεια στο κρύο οροπέδιο του Νευροκοπίου ξεκίνησε στα μέσα της δεκαετίας του 1920 και κορυφώθηκε γύρω στο 1960. Μέχρι τότε είχαν καπνά και άλλες, μικρής κλίμακας, οικογενειακές καλλιέργειες. Σήμερα καλλιεργούνται περισσότερα από 35.000 στρέμματα με τη μέθοδο της ολοκληρωμένης διαχείρισης, πράγμα που σημαίνει ότι δεν χρησιμοποιούνται άκριτα τα καλλιεργητικά βοηθήματα.
9 πράγματα που πρέπει να μάθετε για το Νευροκόπι
1. Το Κάτω Νευροκόπι, βρίσκεται σε υψόμετρο 558 μ., στο κέντρο του ομώνυμου οροπεδίου και εύφορου λεκανοπεδίου, βορειοδυτικά της Δράμας σε απόσταση 47χλμ. από το κέντρο της. Παράλληλα, απέχει μόλις 12 χλμ. από τα σύνορα της Βουλγαρίας, όπου και βρίσκεται το τελωνείο Εξοχής.
2. Η ευρύτερη περιοχή του Κάτω Νευροκοπίου έχει κατοικηθεί από την Αρχαϊκή εποχή. Οι φυλές που κατοικούσαν ήταν Θρακικές, κυρίως Οδομάντες και Ηδωνοί. Η περιοχή του λεκανοπεδίου του Κάτω Νευροκοπίου κατακτήθηκε από το Φίλιππο Β΄. Μετά τη Μάχη των Φιλίππων, το 42 π.Χ. εγκαταστάθηκαν στην περιοχή, Ρωμαίοι. Κατά τη Βυζαντινή περίοδο, υπήρχαν μεγάλα κτήματα, ιδιωτικά και μοναστικά. Μετά τον 7ο αιώνα η περιοχή δέχτηκε κύματα σλαβικών επιδρομών από το Βορρά.
3. Το 1383 η περιοχή κατακτήθηκε από τους Οθωμανούς. Το 1530 είχε 385 χριστιανικά και 219 μουσουλμανικά νοικοκυριά. Το 1870 ιδρύθηκε η Βουλγαρική εξαρχία και ξεκίνησε μια περίοδος διαμάχης μεταξύ Βούλγαρων και Ελλήνων κατοίκων.
4. Ο ελληνικός στρατός μπήκε στη κωμόπολη στις 4 Ιουλίου του 1913. Τα επόμενα χρόνια, και μετά τις ανταλλαγές πληθυσμών, στο Κάτω Νευροκόπι κατέφυγαν πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία, τον Πόντο και την Ανατολική Θράκη. Οι μουσουλμάνοι κάτοικοι μετανάστευσαν στην Τουρκία σύμφωνα με την Ελληνοτουρκική ανταλλαγή πληθυσμών ενώ, μέχρι το 1932, 324 εξαρχικές οικογένειες μετανάστευσαν στη Βουλγαρία.
5. Γνωρίζετε ποιο ήταν το όνομά του και πώς πήρε την ονομασία Κάτω Νευροκόπι; Το Κάτω Νευροκόπι παλαιότερα ονομαζόταν Ζύρνοβο. Οταν το παλιό Νευροκόπι (η αρχαία «Νικόπολις η προς Νέστον») με τη συνθήκη του Βουκουρεστίου έμεινε έξω από την ελληνική επικράτεια, η κωμόπολη, με τους Ελληνες που προσέφυγαν εκεί, ανέλαβε να διασώσει το ιστορικό όνομα. Ηταν 1η Απριλίου του 1927. Αξίζει να αναφέρουμε πως το Ανω Νευροκόπι (Gotse Delchev) βρίσκεται 20 χλμ. από τα ελληνικά σύνορα.
6. Ο Δήμος Κάτω Νευροκοπίου, που ανήκει στο νομό Δράμας, απλώνεται σε μία πολύ μεγάλη έκταση καταλαμβάνοντας όλο το βορειοδυτικό τμήμα του νομού. Είναι συνολικής έκτασης 872 τ.χλμ. και είναι ο μεγαλύτερος σε έκταση δήμος της Ελλάδας. Αποτελείται από 16 τοπικές κοινότητες και μία δημοτική κοινότητα και έχει συνολικό πληθυσμό 7.860 κατοίκους (απογρ. 2011).
7. Η χαμηλότερη θερμοκρασία που έχει ποτέ καταγραφεί είναι -28°C. Μπορεί το κρύο να είναι τσουχτερό, οι καρδιές όμως των ανθρώπων του είναι ζεστές, όπως ζεστή είναι και η φιλοξενία τους.
8. Σαν χωριό συγκεντρώνει τις υπηρεσίες και τα περισσότερα καταστήματα, ενώ αν βρεθείτε εκεί ημέρα Τετάρτη θα κάνετε μια βόλτα και στο παζάρι που γίνεται.
9. Η περιοχή προσφέρεται για τουρισμό όλες τις εποχές του χρόνου! Δεν θα ξέρετε τι να πρωτοεπισκεφθείτε… Από μόνο του το Λεκανοπέδιο, αποτελεί ένα «μνημείο της Φύσης» αλλά και της ιστορίας. Μπορείτε να δείτε τα οχυρά της γραμμής Μεταξά, όπως το Οχυρό Λίσσε, να κάνετε σκι στο Χιονοδρομικό Κέντρο του Φαλακρού, να επισκεφθείτε τους παραδοσιακούς οικισμούς του Παγονερίου και του Περιθωρίου, να θαυμάσετε τη λίμνη των Λευκογείων και του Καταφύτου, να βρεθείτε στον ποταμό Νέστο, που είναι μεταξύ των τοπικών διαμερισμάτων της Μικροκλεισούρας και των Ποταμών, να γευματίσετε στα παραδοσιακά εστιατόρια του Βώλακα, να περπατήσετε στα στενά δρομάκια του Δασωτού και πολλά πολλά ακόμη…
Με πληροφορίες από www.nevrokopi.gr, Wikipedia.org
