Πεντάλοφος Κοζάνης: Το πετρόχτιστο χωριό, με τους ξακουστούς χτίστες και τις ηρωίδες της Πίνδου (ΦΩΤΟ)

Ενας παραδοσιακός καλοδιατηρημένος οικισμός με πλούσια ιστορία και ιδιαίτερη ομορφιά

Ενας παραδοσιακός καλοδιατηρημένος οικισμός με πλούσια ιστορία και ιδιαίτερη ομορφιά

Στις πλαγιές του όρους Βόιου, σε υψόμετρο 1.018 μέτρων, πάνω στο πέρασμα από τη δυτική Μακεδονία στην Ηπειρο ξεπροβάλλει ένα από τα σημαντικότερα Μαστοροχώρια του νομού Κοζάνης.

Ο Πεντάλοφος θα σας τραβήξει αμέσως την προσοχή με τα πετρόκτιστα σπίτια του, τις κόκκινες κεραμοσκεπές του, την ιδιαίτερη αρχιτεκτονική του και τις γραφικές καλοδιατηρημένες γειτονιές του.

pen talofos kozanis kozani makedonia pindos

Εδώ όλα είναι φτιαγμένα από πέτρα και αυτό μόνο τυχαίο δεν είναι, αφού οι κάτοικοι του Πενταλόφου ήταν ξακουστοί τεχνίτες και δεξιοτέχνες της πέτρας, στην οποία έδωσαν σχήμα και μορφή. Μεγαλόπρεπα αρχοντικά, τοξοτά πέτρινα γεφύρια, περίτεχνες βρύσες και εντυπωσιακές εκκλησίες με πανύψηλα καμπαναριά αποτελούν δείγμα της τέχνης τους, η φήμη της οποίας φυσικά ξεπερνούσε τα στενά όρια της περιοχής τους.

pen talofos kozanis kozani makedonia pindos

Οι χτίστες του Πενταλόφου μιλούσαν τη δική τους γλώσσα, τα κουδαρίτικα, ώστε να μην τους καταλαβαίνουν οι εργοδότες τους, ενώ κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας έχτισαν περιοχές, όπως το Πήλιο και τη Θεσσαλία. Η ομορφιά της τέχνης τους παρέμεινε αναλλοίωτη στο χρόνο ενώ το χωριό έχει ανακηρυχθεί παραδοσιακός οικισμός.

pen talofos kozanis kozani makedonia pindos

Οι ηρωίδες της Πίνδου

Ο Πεντάλοφος, εκτός από την ομορφιά του και τους τεχνίτες του, είναι επίσης γνωστός και για τις αφανείς ηρωίδες του πολέμου του 1940. Από αυτό το χωριό, που αποτέλεσε ορμητήριο του ελληνικού στρατού στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ξεκινούσαν φορτωμένες με πυρομαχικά οι γυναίκες της Πίνδου, για να βοηθήσουν στο αλβανικό μέτωπο τους Ελληνες στρατιώτες.

Με αυταπάρνηση συνέβαλλαν τα μέγιστα στον πόλεμο: έπλεκαν ρούχα, συγκέντρωναν κουβέρτες, φαγητά, είδη πρώτης ανάγκης και πολεμοφόδια. Παρά το βαρύ χειμώνα και τη δύσκολη πρόσβαση, οι μικροκαμωμένες αλλά μεγαλόψυχες γυναίκες της Πίνδου, που κουβάλησαν στα χέρια τους το μεγάλο στρατηγό Δαβάκη, αποτέλεσαν έναν ακαταμάχητο και ανίκητο εχθρό για τους στρατιώτες του Μουσολίνι.

pen talofos kozanis kozani makedonia pindos

Η ιστορία αξιολογώντας τη συμβολή τους στον πόλεμο του ’40, τις κατέταξε στις ηρωίδες της Πίνδου και το άγαλμα που στήθηκε προς τιμή τους στην είσοδο του χωριού δηλώνει την ευγνωμοσύνη όλων προς αυτές.

Διαβάστε επίσης  Κοζάνη: Τραγούδησαν το «Ζάρι» της Μαρίνας Σάττι στα... βλάχικα (ΒΙΝΤΕΟ)

Ιστορικά στοιχεία
Η εγκατάσταση ανθρώπων στην περιοχή πρέπει να συνδυαστεί με την Κάθοδο των Δωριέων στα 1000 με 800 π.Χ. Στον απόκρημνο και βραχώδη λόφο «Γκραντίσκα» μαρτυρείται η ύπαρξη αρχαίου φρουρίου, το οποίο είχε ξαναχρησιμοποιηθεί στον 3ο μ.Χ. αιώνα, κατά τις βαρβαρικές επιδρομές, καθώς και στα βυζαντινά χρόνια. Το φρούριο βρισκόταν σε μια πολύ στρατηγική θέση, στα σύνορα Ελιμιώτιδας – Ηπείρου, απ’ όπου ασκούσε έλεγχο στον αρχαίο δρόμο που εξασφάλιζε την επικοινωνία μεταξύ Μακεδονίας, Ηπείρου και Θεσσαλίας.

Το 1788, το χωριό πέρασε στα χέρια του Αλή πασά. Στα χρόνια του (έως το 1820) οι κάτοικοι υποχρεώθηκαν να πληρώνουν επιπρόσθετο φόρο, το αγαλίκι, δηλαδή φόρο προστασίας. Το 1856 εξαγόρασαν το χωριό οι κάτοικοι με 10.000 χρυσές λίρες και έγιναν κεφαλοχώρι.

pen talofos kozanis kozani makedonia pindos

Το παλαιότερο κτίσμα του χωριού είναι ο Άγιος Αχίλλειος, που χτίστηκε το 1742. Είναι τρίκλιτη θολωτή βασιλική και στο εσωτερικό εντυπωσιάζει το ξυλόγλυπτο τέμπλο με θέματα απ’την Παλαιά και Καινή Διαθήκη.

Ο νεότερος οικισμός προέκυψε τη μεταβυζαντινή περίοδο, από πληθυσμούς που κατέφυγαν βορειότερα για να ξεφύγουν από τις επιδρομές των Τουρκαλβανών.

Στο παρελθόν ο Πεντάλοφος ονομαζόταν Ζουπάνι ή Ζουμπάνι, ονομασία η οποία άλλαξε το 1927 σε Πετρόβουνο και το 1928 σε Πεντάλοφο. Απέχει 88 χιλιόμετρα από την Κοζάνη.

pen talofos kozanis kozani makedonia pindos

Για περισσότερα ιστορικά στοιχεία και άλλες πληροφορίες για το χωριό, μπορείτε να δείτε στον παρακάτω σύνδεσμο: pentalo-os-zoypani.webnode.gr

Με πληροφορίες από wikipedia.org, pentalo-os-zoypani.webnode.gr