Εγκαταλελειμμένο και ξεχασμένο, όπου είναι θαμμένη και η αγωνίστρια του ΚΚΕ, Κούλα Ελευθεριάδου
Οι εικόνες που θα αντικρίσετε, σίγουρα θα σας ανατριχιάσουν… Λες και είναι βγαλμένες από κάποιο σκηνικό ταινίας θρίλερ ή μυστηρίου! Αναρχοι, διάσπαρτοι τάφοι μέσα σε ένα πευκόδασος, που απολαμβάνουν τον αιώνιο ίσκιο των δέντρων και ξεπροβάλλουν μέσα από τα αγριόχορτα που τους έχουν κατακλύσει. Σ’ αυτό το σημείο φαίνεται πως ο χρόνος σταμάτησε σε μία άλλη εποχή, με θλιβερές ιστορίες, πόνο και εκτελέσεις.
Οι περισσότεροι σίγουρα δε θα γνωρίζετε πως αυτό το Κοιμητήριο βρίσκεται στην περιοχή του Αγίου Παύλου στη Θεσσαλονίκη. Οπως θα δείτε και στο βίντεο του Life-Events.gr, βρίσκονται δίπλα σε κατοικημένη περιοχή και συγκεκριμένα, κοντά στην οδό Ηπείρου. Δεξιά, στο τέλος της ανηφόρας και αφού μπείτε μέσα στο δάσος του Σέιχ Σου θα δείτε τα παλιά νεκροταφεία της περιοχής, τα οποία κρύβονται από την πυκνή βλάστηση και φυσικά τα δέντρα.
Οι πληροφορίες που υπάρχουν γι’ αυτόν το χώρο δεν είναι πολλές, κάποιες βασίζονται σε λιγοστά δημοσιεύματα και κάποιες σε μαρτυρίες κατοίκων της περιοχής. Πάντως, έπαψαν να λειτουργούν στις αρχές της δεκαετίας του ’80.
Νεκροταφείο… εκτελέσεων, τάφοι ανοιχτοί και κατεστραμμένοι
Από πότε ο χώρος αυτός αποτέλεσε τόπο ταφής, δε το γνωρίζουμε με βεβαιότητα. Μαρτυρίες πάντως υπάρχουν από το 1930. Το συγκλονιστικό είναι πως αυτές αναφέρουν πως στον τόπο που γίνονταν οι εκτελέσεις στο Σέιχ Σου, εκεί πραγματοποιούνταν και οι ταφές. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, που το επιβεβαιώνει, και στο οποίο θα αναφερθούμε παρακάτω, είναι πως εκεί υπάρχει και ο τάφος της αγωνίστριας του ΚΚΕ, Κούλας Ελευθεριάδου, η οποία εκτελέστηκε στις 6 Μάη 1947 και τα στοιχεία αναφέρουν πως αυτό έγινε στο Νεκροταφείο του Αγίου Παύλου. Οπότε, μιλάμε για τον ίδιο τόπο. Πιθανότατα, αργότερα, και μέχρι τις αρχές του 1980, ο συγκεκριμένος χώρος κάλυπτε τις ανάγκες της περιοχής για τις ταφές των νεκρών.
Οσον αφορά την κατασκευή των τάφων, υποδεικνύει σαφώς, την κοινωνική και την οικονομική κατάσταση των νεκρών. Ονόματα γραμμένα με λαδομπογιά, που άντεξε όμως στο χρόνο, οι περισσότεροι φτιαγμένοι με κάγκελα και ελάχιστοι με μάρμαρο, που κόστιζε πιο πολύ. Η σημερινή τους εικόνα, μιλάει από μόνη της. Τάφοι σπασμένοι, κατεστραμμένοι και διαλυμένοι. Αρκετοί απ’ αυτούς είναι ανοιχτοί, καθώς οι συγγενείς τους επέλεξαν να μεταφέρουν τα οστά ενώ δεν αποκλείεται στο παρελθόν να υπήρξαν και τυμβωρυχίες.
Τόπος που αξίζει προσοχής
Κοιμητήρια που έχουν εγκαταλειφθεί προ πολλού στην τύχη τους και που ο χρόνος, δε θα μπορούμε να είναι φιλικός μαζί τους. Υπάρχουν κάποια σημάδια επίσκεψης στο χώρο, που μαρτυρούν πως δεν ξεχάστηκαν τελείως, πιθανότητα από συγγενείς ή κάποιους περαστικούς που θέλουν να τιμήσουν τη μνήμη τους. Ελάχιστα αναμμένα καντηλάκια και κεράκια, που ωστόσο, έτσι όπως είναι το νεκροταφείο αυτή τη στιγμή, αποτελούν κίνδυνο μέσα στο πευκόφυτο δάσος.
Οπωσδήποτε, αυτή η εικόνα, από όποια πλευρά και αν την σκεφθείτε, δεν αρμόζει και δεν τιμάει κανέναν. Ούτε τη μνήμη των νεκρών, αλλά ούτε και των ζωντανών που δεν έχουν κάνει κάτι. Κατά το παρελθόν, υπήρξε συζήτηση επί του θέματος, όπως αποκομιδή των οστών, δημιουργία κενοταφίου, έκθεση κάποιων αντικειμένων που έχουν ιστορική σημασία, ακόμη και η δημιουργία πάρκου, χωρίς όμως να προχωρήσει επί της ουσίας.
Ο τάφος της αγωνίστριας Κούλας Ελευθεριάδου
Αυτό που σίγουρα θα σας τραβήξει την προσοχή είναι ένας λευκός μαρμάρινος τάφος, ο μοναδικός, τόσο καλά διατηρημένος και περιποιημένος. Πάνω του μια φωτογραφία μίας νεαρής όμορφης κοπέλας, ετών 23, η οποία απεβίωσε στις 6 Μαΐου του 1947. Η πλάκα στον τάφο, αποκαλύπτει την ταυτότητά της και τη συγκλονιστική ιστορία της. Πρόκειται για την Κούλα Ελευθεριάδου, γραμματέα της Αχτιδικής Επιτροπής Ανατολικών Συνοικιών Θεσσαλονίκης, αγωνίστριας του ΚΚΕ.
Ποια ήταν η Κούλα Ελευθεριάδου
Γεννημένη το 1923 στο Σοχό Λαγκαδά, εντάχθηκε το 1943 στην ΕΠΟΝ του Πανεπιστημίου. Πήρε δραστήρια μέρος στον αγώνα ενάντια στους κατακτητές. Στις 25 Μάρτη 1943, με ομάδα ΕΠΟΝιτών κατέθεσε στεφάνι στο άγαλμα του Βότση ενώ το 1944 πιάστηκε μαζί με τα αδέλφια της από τους ταγματασφαλίτες που την ξαναπαρέδωσαν στους Γερμανούς. Κρατήθηκε στις φυλακές, βασανίστηκε, αλλά δεν της απέσπασαν καμιά ομολογία. Τον Αύγουστο του 1944 αφέθηκε ελεύθερη και συνέχισε τη δράση της ως την απελευθέρωση, που τη βρήκε γραμματέα της ΑΕ Ανατολικών Συνοικιών Θεσσαλονίκης.
Το Γενάρη του 1947 πιάστηκε από την Αστυνομία και παραπέφθηκε στο Εκτακτο Στρατοδικείο μαζί με τους αγωνιστές Γρηγόρη Ελευθεριάδη και Βασίλη Παναγόπουλο. Με την κατηγορία της στρατολόγου, το έκτακτο στρατοδικείο της Θεσσαλονίκης την καταδίκασε δις σε θάνατο και εκτελέστηκε στις 6 Μάη του 1947, σε ηλικία 23 χρόνων. Η Κούλα Ελευθεριάδου παρέμεινε πιστή στα ιδανικά της ως το τέλος.
Στο γράμμα που έστειλε την παραμονή της εκτέλεσής της στην οικογένειά της, ανάμεσα στα άλλα γράφει: «Μην κλαίτε το χαμό μου, δε χάθηκα. Εκτελώντας το εθνικό, λαϊκό και κομματικό μου καθήκον, πότισα κι εγώ με το λιγοστό αίμα μου, το δέντρο της εθνικής ανεξαρτησίας, της λαϊκής Ενότητας και λευτεριάς».
Με πληροφορίες από parallaximag.gr, istorikoarxeio.blogspot.com
