Διασυνοριακές συνεργασίες στην Κερκίνη

λίμνη Κερκίνη Σέρρες απόδραση

Από τον Φορέα Διαχείρισης της λίμνης

Από τον Φορέα Διαχείρισης της λίμνης

Μεγαλύτερη είναι πλέον η …αγκαλιά του Φορέα Διαχείρισης Λίμνης Κερκίνης, καθώς σύμφωνα με τον νέο νόμο περιλαμβάνει όλες τις περιοχές του Δικτύου ΦΥΣΗ 2000 του νομού Σερρών, καθώς και δύο του Κιλκίς, τη λίμνη Δοϊράνη με το Δάσος των Μουριών. ‘Οπως αναφέρει μάλιστα, σε συνέντευξή του στο ΑΠΕ- ΜΠΕ, ο πρόσφατα ορισμένος πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου του Φορέα, Δρ. Σάββας Καζαντζίδης, ερευνητής στο Εργαστήριο Άγριας Πανίδας του Ελληνικού Γεωργικού Οργανισμού “ΔΗΜΗΤΡΑ”- Ινστιτούτο Δασικών Ερευνών, “επειδή περιοχή ευθύνης του φορέα μας αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης περιοχής που μοιραζόμαστε με τους βόρειους γείτονές μας, για την αποτελεσματικότερη διαχείρισή της πρέπει να συνεργαστούμε με τους αντίστοιχους φορείς των γειτονικών χωρών”.

Στόχοι λοιπόν για τον κ. Καζαντζίδη, αποτελούν “η υλοποίηση δράσεων με προτεραιότητα την πανίδα και τη χλωρίδα και η συνεργασία με τοπικούς φορείς ή φορείς του εξωτερικού για τη διαχείριση και ανάδειξη των χαρακτηριστικών της περιοχής ευθύνης του φορέα μας”. Όσο για τα έργα που αποτελούν άμεση προτεραιότητα του Φορέα αυτή την περίοδο, είναι σύμφωνα με τον πρόεδρο, “η ολοκλήρωση της κατασκευής των εξεδρών όπου θα φωλιάσουν οι αργυροπελεκάνοι και οι ροδοπελεκάνοι που αποτελούν τα εμβληματικά είδη της λίμνης” και η ανασύσταση του δάσους στις εκβολές του Στρυμόνα στη λίμνη, το οποίο έχει υποβαθμιστεί τα τελευταία χρόνια.

Καταλήγοντας, ο κ.Καζαντζίδης επισημαίνει ότι «αν και οι Φορείς Διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών, αποτελούν πολύ σημαντικά “εργαλεία” της Πολιτείας για τη διαχείριση της ελληνικής φύσης», εντούτοις «η επιτυχία τους εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την αποδοχή τους από την τοπική κοινωνία και από την συνεργασία τους με άλλους φορείς».

Ακολουθεί η συνέντευξη του Σάββα Καζαντζίδη στη Νατάσα Καραθάνου για το Αθηναϊκό/Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων:

ΕΡ. Νέος φορέας, νέες αρμοδιότητες και για σας που αναλάβατε πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου του Φορέα διαχείρισης λίμνης Κερκίνης. Ποιοι είναι οι πρώτοι στόχοι που θέσατε με την έναρξη της θητείας σας;

Ο σκοπός του Φορέα Διαχείρισης της Λίμνης Κερκίνης είναι να διαχειριστεί την προστατευόμενη περιοχή με τέτοιο τρόπο, ώστε αυτή να διατηρήσει την πλούσια βιοποικιλότητά της, τη λειτουργία και τις αξίες της προς όφελος τόσο της φύσης όσο και του ανθρώπου. Θεωρούμε ότι ο άνθρωπος αποτελεί βασικό συστατικό του περιβάλλοντος τής προστατευόμενης περιοχής και δίνουμε ιδιαίτερη έμφαση στη διατήρηση ή ακόμη και διεύρυνση των δραστηριοτήτων του, όπως είναι η αλιεία, η κτηνοτροφία και ο οικοτουρισμός, αρκεί όμως αυτές να μην προκαλούν οποιοδήποτε πρόβλημα ή απειλή για το φυσικό περιβάλλον. Είναι δυνατή η αρμονική συνύπαρξη ανθρώπου και φύσης κι εδώ στην Κερκίνη έχουμε πολλά θετικά παραδείγματα.

Για να πετύχουμε το σκοπό μας συνεργαζόμαστε τόσο με την τοπική κοινωνία όσο και με την πολιτεία. Ευτυχώς, το μοντέλο διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών που ισχύει στη χώρα μας, διευκολύνει αυτή την προσέγγιση μέσω των Διοικητικών Συμβουλίων των Φορέων Διαχείρισης όπου εκπροσωπούνται φορείς τόσο της τοπικής κοινωνίας και της περιφέρειας όσο και της κεντρικής διοίκησης, των παραγωγικών φορέων καθώς επίσης και της επιστημονικής κοινότητας και των περιβαλλοντικών οργανώσεων. Η εμπιστοσύνη και η συνεργασία μεταξύ των φορέων που εκπροσωπούνται στο νέο διοικητικό συμβούλιο του Φορέα Διαχείρισης της Λίμνης Κερκίνης και η κοινή πίστη ότι η προστατευόμενη περιοχή πρέπει να διατηρήσει τις αξίες της και τις λειτουργίες της είναι το κλειδί για την επίτευξη των στόχων κατά τη διάρκεια της θητείας μας.

Επειδή όμως η περιοχή ευθύνης του Φορέα μας αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης περιοχής που μοιραζόμαστε με τους βόρειους γείτονές μας, για την αποτελεσματικότερη διαχείρισή της πρέπει να συνεργαστούμε με τους αντίστοιχους φορείς των γειτονικών χωρών. Οι επαφές έχουν ήδη ξεκινήσει και θα επιδιώξουμε άμεσα να επεκτείνουμε τη συνεργασία.
Οι στόχοι μας λοιπόν είναι τόσο η υλοποίηση δράσεων με προτεραιότητα την πανίδα και τη χλωρίδα (όπως, για παράδειγμα, για το δάσος στις εκβολές του Στρυμόνα στη Λίμνη, για τους πελεκάνους και για τη νανόχηνα) όσο και η συνεργασία με τοπικούς φορείς ή φορείς του εξωτερικού για τη διαχείριση και ανάδειξη των χαρακτηριστικών της περιοχής ευθύνης του φορέα μας.

ΕΡ.Ο νέος φορέας είναι πλέον διευρυμένος και περιλαμβάνει σχεδόν όλο το νομό Σερρών. Τι δράσεις θα αναλάβετε για την ανάδειξη αυτής της περιοχής αλλά και της Δοϊράνης που συμπεριλαμβάνεται στον Φορέα;

Πράγματι, ο Φορέας Διαχείρισης Λίμνης Κερκίνης με τον Νόμο 4519/2018 έχει διευρυνθεί και περιλαμβάνει πλέον όλες τις περιοχές του Δικτύου ΦΥΣΗ 2000 του νομού Σερρών καθώς και δύο του Κιλκίς, τη λίμνη Δοϊράνη με το Δάσος των Μουριών. Αν και η γνώση γι αυτές τις περιοχές δεν είναι τόσο μεγάλη όπως για τη Λίμνη Κερκίνη, ωστόσο, ήδη διερευνούμε τις δυνατότητες υλοποίησης δράσεων στη Λίμνη Δοϊράνη. Έχουμε κάνει επαφές με την Περιφερειακή Ενότητα και το δήμο Κιλκίς ώστε να υποβάλλουμε προτάσεις για δράσεις που σε πρώτη φάση αφορούν στην περιβαλλοντική ενημέρωση και την ανάδειξης της λίμνης Δοϊράνης.
Με βάση όσα αναφέρονται στο σχετικό νόμο, σχεδιάζεται η ίδρυση παραρτημάτων και η στελέχωσή τους στις νέες περιοχές ευθύνης του Φορέα. Από τη στιγμή που θα αρχίσουν να λειτουργούν τα παραρτήματα θα είμαστε σε θέση να σχεδιάζουμε και να υλοποιούμε δράσεις διαχείρισης ή οτιδήποτε χρειαστεί γι αυτές τις περιοχές.

ΕΡ. Η περιοχή αρμοδιότητας του Φορέα έχει συνδεθεί, κυρίως για τους επισκέπτες, άμεσα και σχεδόν αποκλειστικά με την λίμνη. Θα αναληφθούν δράσεις για την ανάδειξη των υπολοίπων περιβαλλοντικών χαρακτηριστικών της περιοχής;

Η αλήθεια είναι ότι η Λίμνη Κερκίνη έχει αποτελέσει τον κύριο αποδέκτη των προσπαθειών του Φορέα μέχρι σήμερα. Όμως αυτό δεν έγινε τυχαία. Ο λόγος είναι ότι πρόκειται για πολύ πλούσιο και εξαιρετικά παραγωγικό οικοσύστημα και γι αυτό άλλωστε συγκεντρώνει τόσο μεγάλη βιοποικιλότητα καθώς και ανθρώπινη δραστηριότητα. Επιπλέον, η αισθητική αξία της περιοχής αποτελεί πόλο έλξης για επισκέπτες από την Ελλάδα και από όλο τον κόσμο. Χρειάζεται λοιπόν μεγάλη προσπάθεια ώστε να μην διαταραχθεί αυτή η λεπτή ισορροπία που διαφορετικά μπορεί να οδηγήσει στην ανθρώπινη υπερβολή ή υπερεκμετάλλευση του φυσικού περιβάλλοντος με συνέπεια την κατάρρευσή του. Η διατήρηση των αξιών της λίμνης αποτελεί χρέος μας τόσο για τους κατοίκους της περιοχής σήμερα όσο και για τις επόμενες γενιές.
Για να αναλάβουμε δράσεις στις νέες περιοχές πρέπει πρώτα να καταγράψουμε τα κύρια στοιχεία τους και να τα μελετήσουμε προσεκτικά. Στη συνέχεια θα σχεδιάσουμε τη διαχείρισή τους και αυτό θα γίνει σε συνεργασία τόσο με την επιστημονική κοινότητα όσο και τους τοπικούς φορείς.

ΕΡ. Τι χρηματοδοτικοί πόροι θα αναζητηθούν για έργα στον Φορέα και ποιά έργα αποτελούν προτεραιότητα;

Κατ΄ αρχήν η λειτουργία του Φορέα Διαχείρισης εξασφαλίζεται από την Πολιτεία μέσω του κρατικού προϋπολογισμού και του Πράσινου Ταμείου. Οι διαχειριστικές δράσεις που θα υλοποιηθούν κατά την επόμενη πενταετία θα χρηματοδοτηθούν τόσο από το Υπουργείο Περιβάλλοντος όσο και από την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας (μέσω του επιχειρησιακού προγράμματος «Κεντρική Μακεδονία»). Επιπλέον, ο Φορέας μας συνεργάζεται με επιστημονικούς και ερευνητικούς φορείς της χώρας μας και του εξωτερικού, συμμετέχοντας σε διεθνή και εθνικά ερευνητικά προγράμματα που αποτελούν ιδανικές ευκαιρίες για περαιτέρω έρευνα και για υλοποίηση διαχειριστικών μέτρων. Αυτού του είδους οι συνεργασίες θα συνεχιστούν γιατί, όχι μόνο συμβάλλουν οικονομικά αλλά και αναδεικνύουν τον τόπο μας. Επίσης, οφείλουμε να αναφέρουμε τις δωρεές και ενισχύσεις που λαμβάνει κατά καιρούς ο Φορέας μας από φορείς όπως το Ζωολογικό Πάρκο του San Diego των ΗΠΑ και της οργάνωσης BirdWing που ενισχύουν τις δράσεις μας για την έρευνα και προστασία των πουλιών καθώς και του Ιδρύματος Λεβέντη για την κατασκευή παρατηρητηρίων κ.ά.

Τα έργα που αποτελούν άμεση προτεραιότητα του Φορέα μας αυτή την περίοδο είναι η ολοκλήρωση της κατασκευής των εξεδρών όπου θα φωλιάσουν οι αργυροπελεκάνοι και οι ροδοπελεκάνοι που αποτελούν τα εμβληματικά είδη της λίμνης. Επίσης, συστηματικά επιχειρούμε να ανασυστήσουμε το δάσος στις εκβολές του Στρυμόνα στη λίμνη, το οποίο έχει υποβαθμιστεί τα τελευταία χρόνια.

Τέλος, να επισημάνω ότι οι Φορείς Διαχείρισης των προστατευόμενων περιοχών αποτελούν πολύ σημαντικά «εργαλεία» της Πολιτείας για τη διαχείριση της ελληνικής φύσης. Τα θετικά αποτελέσματα της λειτουργίας τους είναι ήδη ορατά σε πολλές περιοχές. Πρέπει όμως να επισημάνουμε ότι η επιτυχία τους εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την αποδοχή τους από την τοπική κοινωνία και από την συνεργασία τους με άλλους φορείς (π.χ. δασαρχεία, δήμοι, ερευνητικά ινστιτούτα, περιβαλλοντικές οργανώσεις κ.λπ.). Η ενίσχυση και στήριξή τους πρέπει να αποτελεί μέλημα της Πολιτείας ώστε η επιτυχία τους να διευρυνθεί και αυτό θα είναι σημαντικό τόσο για τη την ελληνική φύση όσο και για τον άνθρωπο.