Η ιστορία της, τα σημάδια ζωής, η διάσωση και η μεγάλη απειλή
Οταν κάποιος σήμερα αντικρίζει τη λίμνη Κορώνεια, είναι από την περιοχή ή γνωρίζει την ιστορία της, τότε τα συναισθήματα που του δημιουργούνται είναι ανάμεικτα…
Από την απειλή της πλήρους «εξαφάνισης» πριν από λίγα χρόνια και την εικόνα της μεγάλης ξηρασίας, στη σημαντική άνοδο της στάθμης της λίμνης σήμερα και στην ανάπτυξη της ιχθυοπανίδας και της ορνιθοπανίδας, με την εμφάνιση κάποιων ειδών ψαριών καθώς και την παρουσία πολλών υδρόβιων πουλιών και αρπαχτικών.
Η εικόνα που παρουσιάζει αυτή τη στιγμή, όπως θα δείτε και στο βίντεο του Life-Events.gr, «γεννάει» πολλές ελπίδες όσον αφορά την αναγέννηση της, ωστόσο τα αποτελέσματα των μετρήσεων της επιστημονικής ομάδας του τμήματος βιολογίας του Αριστοτελείου στα νερά της, μόνο προβληματισμό προκαλούν και αποδεικνύουν πως ο δρόμος είναι ακόμη μακρύς.
Συγκεκριμένα, η έρευνα αναφέρει πως σχεδόν τρία χρόνια μετά την επαναπλημμύρισή της, η υποβάθμιση της ποιότητας των υδάτων ήταν ραγδαία, με αποτέλεσμα να χαρακτηρίζεται «κακή» με βάση το φυτοπλαγκτόν που ελέγχθηκε με μετρήσεις που έγιναν από το 2016 μέχρι και τον Οκτώβριο του 2017.
Η είδηση αυτή παρουσιάστηκε πριν από λίγες ημέρες στο 14ο διεθνές συνέδριο για την «Προστασία και την αποκατάσταση του περιβάλλοντος». Εκεί, η καθηγήτρια Υδροβοτανικής – Υδροοικολογίας του τμήματος Βιολογίας του ΑΠΘ, Μαρία Μουστάκα, τόνισε πως ενώ από το 2015 η επαναπλημμύριση της λίμνης Κορώνειας φάνηκε να βελτιώνει προσωρινά την οικολογική ποιότητα νερού, η υποβάθμιση ήταν ραγδαία το 2016 και το 2017 και έτσι επανήλθε η εικόνα των οργανισμών που επικρατούσαν και στο παρελθόν, και είχαν ως συνέπεια τη συνολική υποβάθμιση της χλωρίδας και πανίδας της περιοχής.
Αυτό ουσιαστικά που ανησυχεί τους επιστήμονες είναι πως το νερό δεν είναι γλυκό και εστιάζουν στον πυθμένα της λίμνης, ο οποίος είναι επιβαρυμένος από τα τοξικά απόβλητα που κατέληγαν εκεί κατά το παρελθόν από βιομηχανίες της γύρω περιοχής.
Πάντως η ύπαρξη πουλιών, τα οποία είναι ψαροφάγα, αποδεικνύει την ύπαρξη επίσης ζωής μέσα στο νερό ενώ αποτελεί και ένα σημαντικό δείκτη για την ποιότητα των νερών. Η ουσία είναι η στάθμη της λίμνης να παραμείνει σε υψηλά επίπεδα. Για το λόγο αυτό έχουν γίνει έργα εκτροπής από τους χειμάρρους στο Σχολάρι και στα Λαγκαδίκια καθώς και κάποιες άλλες παρεμβάσεις.
Φυσικά αυτό που βοήθησε κυρίως ήταν πως οι τελευταίοι χειμώνες ήταν βροχεροί καθώς και ότι τα περισσότερα εργοστάσια έκλεισαν, ενώ λήφθηκαν και επιπλέον μέτρα, όπως σταμάτησε και η ανεξέλεγκτη χρήση των υδάτων για γεωργικές εκμεταλλεύσεις. Αξίζει φυσικά να αναφέρουμε πως απαγορεύεται και η αλιεία!
Λίμνη Κορώνειας, Λαγκαδά ή Αγίου Βασιλείου και η ιστορία της
Η Λίμνη Κορώνειας, η οποία απέχει 20 χιλιόμετρα από τη Θεσσαλονίκη, είναι γνωστή σε πολλούς ως λίμνη του Λαγκαδά, καθώς βρίσκεται δίπλα στη γνωστή κωμόπολη. Πολλοί επίσης τη γνωρίζουν και ως λίμνη του Αγίου Βασιλείου, από το ομώνυμο χωριό, το οποίο επισκεπτόταν οι Θεσσαλονικείς για να γευτούν τα πεντανόστιμα ψάρια του.
Κάποτε αποτελούσε το επίκεντρο για πολλούς οικισμούς και χωριά, καθώς ήταν η ίδια πηγή ζωής και βιοπορισμού. Μάλιστα, κατά την περίοδο της γερμανικής κατοχής κάλυπτε τις ανάγκες της Θεσσαλονίκης στα 3/4 της κατανάλωσης ψαριών. Είναι χαρακτηριστικό ότι, πριν από 40 χρόνια, οι κάτοικοι της λίμνης και των γύρω συντηρούνταν μόνο από τα αλιεύματα της (γριβάδι, γουλιανός, τσιρόνι, λιπαριά, τούρνες, χέλια κ.λπ.).
Οι λίμνες Κορώνεια και Βόλβη αποτελούν το μεγάλο υδροβιότοπο της λεκάνης της Μυγδονίας και εντάχθηκαν στη σύμβαση Ramsar 1971 και στο ευρωπαϊκό οικολογικό δίκτυο Natura 2000.
Κατά την Πλειστόκαινο εποχή, η Λίμνη Κορώνεια μαζί με τη Λίμνη Βόλβη και όλη τη λεκάνη της Μυγδονίας, αποτελούσαν τη μεγάλη Πλειστοκαινική Μυγδόνια λίμνη, που είχε βάθος 110m. Σταδιακά η έκτασή της συνεχώς μίκραινε, ώσπου έμειναν οι δύο υπολειμματικές μορφές που είναι η Λίμνη Κορώνεια και η Λίμνη Βόλβη.
Από τη βόρεια πλευρά της περνάει η Εγνατία οδός ενώ πριν αρχίσει να έχει σοβαρές απώλειες υδάτων καταλάμβανε έκταση 42,5 km² και ήταν η 5η μεγαλύτερη λίμνη της Ελλάδας σε έκταση. Τη δεκαετία του 1950 μάλιστα ήταν από τις πιο παραγωγικές λίμνες της χώρας σε αλιεύματα. Τη δεκαετία του 1970 είχε έκταση 45.000 στρέμματα και μέσο βάθος 5 μέτρα.
Στις αρχές της δεκαετίας του νέου αιώνα, η έκτασή της είχε μειωθεί σε 10.000 στρέμματα και μέσο βάθος 0,5-1 μέτρο. Η τελευταία εμφάνιση ψαριών έγινε το 1995. Το καλοκαίρι του 1999 (Σεπτέμβριος-Οκτώβριος) η λίμνη ήταν πλέον εντελώς αποξηραμένη. Τα επόμενα χρόνια πήρε κάποια ποσότητα νερού.
Το καλοκαίρι του 2007, 30.000 πουλιά πέθαναν και το 2008 αποξηράνθηκε για μία ακόμη φορά. Για μεγάλο χρονικό διάστημα κανένα αποδημητικό πουλί δεν ερχόταν στην λίμνη, προτιμώντας τη λίμνη Βόλβη, που όμως η εκεί τροφή δεν επαρκεί για τον τόσο μεγάλο αριθμό τους.
Τον Φεβρουάριο του 2013 η Ελλάδα καταδικάστηκε από το ευρωπαϊκό δικαστήριο για το γεγονός ότι δεν έλαβε τα αναγκαία μέτρα ώστε να αποτραπεί η καταστροφή της Κορώνειας ενώ το 2017 η ευρωπαϊκή επιτροπή προειδοποίησε για πρόστιμα ύψους 30.000 -70.000 ευρώ ανά ημέρα, σε περίπτωση που δεν αποκατασταθεί περιβαλλοντικά η λίμνη.
Με πληροφορίες από ΕΡΤ3 και wikipedia.org
