Η Θεσσαλονίκη συναντά την ιστορία της και διαγράφει το δίλημμα «αρχαία ή μετρό»
Βρισκόμαστε στη συμβολή των οδών Εγνατίας και Βενιζέλου. Στο σημείο που εδώ και αρκετά χρόνια βρίσκεται το εργοτάξιο του μετρό για τη δημιουργία του σταθμού «Βενιζέλου». Ενός πολύπαθου σταθμού, που πέρασε από… χίλια μύρια κύματα εξαιτίας των αρχαίων που αποκαλύφθηκαν και αποτέλεσε γι’ αρκετό χρονικό διάστημα αντικείμενο αντιπαραθέσεων, διχασμού και δικαστικής διαμάχης. Η ιστορική απόφαση του ΚΑΣ (Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου) τον περασμένο Ιανουάριο, για διατήρηση και ανάδειξη των αρχαιοτήτων στο σημείο, έδωσε το «πράσινο φως» στην προμελέτη που συντάχθηκε με τη συνεργασία της ομάδας εργασίας (Αττικό Μετρό, Δήμος Θεσσαλονίκης, Υπουργείο Πολιτισμού και Υπουργείο Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων). Το Μετρό της Θεσσαλονίκης είναι μοναδικό διεθνώς, καθώς διαθέτει ανοιχτό αρχαιολογικό χώρο εντός του κελύφους του.
Στο δρόμο που περπάτησαν ο Αγιος Δημήτριος και αυτοκράτορες
Γιατί οι αρχαιότητες που αποκαλύφθηκαν στο σταυροδρόμι της Βενιζέλου είναι τόσο σημαντικές; Αναλογιστείτε πως έξι μέτρα κάτω από το σύγχρονο οδόστρωμα της Εγνατίας Οδού, υπάρχει η λιθόστρωτη λεωφόρος Decumanus maximus ή διαφορετικά «Βασιλική Οδός», μήκους 77 μέτρων, που αποτελούσε τον κύριο οδικό άξονα της αρχαίας Θεσσαλονίκης. Λαμπρή στην αρχική της κατασκευή, στρωμένη με μάρμαρα και με ορθογώνιες λίθινες πλάκες, χαρακτηρίζεται από ένα εντυπωσιακό στοιχείο, έχει χαραχτεί στην ίδια κατεύθυνση με την Εγνατία. Σ’ αυτό το βυζαντινό σταυροδρόμι (decumanus maximus και cardo), περπάτησαν αυτοκράτορες καθώς και ο Αγιος Δημήτριος.
Στην έκταση περίπου των 1.600 τετραγωνικών μέτρων, εντοπίζονται επίσης αρχαιότητες του 4ου αιώνα και των πρωτοβυζαντινών χρόνων: δημόσιοι χώροι, κτίρια, καταστήματα, μεγάλοι δρόμοι και λοιπά τεχνικά έργα της ρωμαϊκής και βυζαντινής εποχής. Τη διασταύρωσή με τον μαρμαρόστρωτο cardo, που βρίσκεται στην κατεύθυνση της σημερινής οδού Βενιζέλου, σηματοδοτούσε το εντυπωσιακό τετράπυλο, το οποίο ήδη έχει αποσπαστεί για συντήρηση και στη συνέχεια θα επανατοποθετηθεί στη θέση του. Παράλληλα, υπάρχουν μεταγενέστερα καταστήματα εκατέρωθεν της οδού, κρήνες, μικρές στοές και μια μικρή πλατεία.
Τα ευρήματα στον σταθμό Μετρό στη Βενιζέλου θεωρούνται από τα σημαντικότερα τεκμήρια της βυζαντινής ευρωπαϊκής Ιστορίας. Συνδέονται αναπόσπαστα με την ιστορία, την πολεοδομική οργάνωση και την κοινωνική ζωή της Θεσσαλονίκης στο πέρασμα 16 αιώνων, ενώνοντας το παρελθόν, με το παρόν και το μέλλον.
Οι εργασίες και η επόμενη μέρα
Οι κατασκευαστικές εργασίες του τελευταίου σταθμού της κεντρικής γραμμής ξεκινούν και πλέον αποκτά ρεαλιστικό χρονοδιάγραμμα παράδοσης. Ο αρχαιολογικός χώρος θα κλείσει για να ανοίξει αναστηλωμένος ενώ οι αρχαιότητες που θα διατηρηθούν στη θέση τους θα είναι της τάξης του 91%.
Σύμφωνα με την «Αττικό Μετρό», οι εργασίες αρχίζουν με τη δημιουργία των απαραίτητων εργοταξιακών χώρων και τις παρακάμψεις των δικτύων των οργανισμών κοινής ωφελείας (ΔΕΗ, ΕΥΑΘ, ΟΤΕ κ.λπ.) βόρεια της οδού Εγνατίας και νότια, στην πλατεία Καπνεργάτη.
Στο μεταξύ, αρχίζει παράλληλα και η κατασκευή της αντιστήριξης με μικροπασσάλους, για τη δημιουργία των φρεατίων εξαερισμού εντός του σταθμού, ενώ θα ακολουθήσουν η επίχωση του αρχαιολογικού χώρου για την προστασία των αρχαιοτήτων και η κατασκευή της πλάκας οροφής του σταθμού.
Από εκεί και πέρα, στο σημείο που βρέθηκε το τετράπυλο θα διευρυνθεί η έκταση της έρευνας, για την επιπλέον αποκάλυψη του μνημείου. Σε μια πενταετία, κάθε επιβάτης που θα κατεβαίνει στην αποβάθρα θα βλέπει από την πεζογέφυρα το καλοδιατηρημένο τμήμα της αρχαίας λεωφόρου ή θα περπατάει πάνω στις ίδιες πέτρες.
Ο σταθμός Βενιζέλου πρόκειται να παραδοθεί σε εμπορική χρήση τέλος του 2021 με αρχές του 2022, ενώ στην έναρξη του 2018 θα τεθούν σε ισχύ οι κυκλοφοριακές ρυθμίσεις στην ομώνυμη οδό, λόγω των κατασκευαστικών εργασιών στον σταθμό. Η εταιρεία υπόσχεται ότι θα υπάρξει έγκαιρη ενημέρωση των πολιτών και των φορέων της πόλης.
Ο κόσμος θα έχει την ευκαιρία την προσεχή Κυριακή 12 Νοεμβρίου να επισκεφθεί τον σταθμό Βενιζέλου και να ξεναγηθεί από αρχαιολόγο στο χώρο, βλέποντας από κοντά τα σημαντικά ευρήματα που αποκαλύφθηκαν κατά τις ανασκαφές. Η επίσκεψη θα πραγματοποιηθεί σε έξι ομάδες των 15-20 ατόμων, από τις 12.00 έως τις 15.00. Δηλώσεις συμμετοχής: τηλ. 2313310427, κα Αναστασία Τσαμασιώτου. Θα τηρηθεί αυστηρή σειρά προτεραιότητας.
Μυλόπουλος: «Η Θεσσαλονίκη πρέπει να έχει και αρχαία και μετρό»
Ο πρόεδρος της Αττικό Μετρό Α.Ε., Γιάννης Μυλόπουλος στη συνέντευξη που παραχώρησε προ ημερών στο Life-Events.gr, σχολιάζοντας το δίλημμα «αρχαία ή μετρό» είχε τονίσει πως από την αρχή ήταν λανθασμένο και οδήγησε σε διχασμό: «Η πόλη πρέπει να έχει και την παράδοση, και τον πολιτισμό της και τον αρχαιολογικό της πλούτο αλλά χρειάζεται και ένα σύγχρονο συγκοινωνιακό μέσο, όπως είναι το μετρό. Το ότι δεν μπορούν να συνυπάρξουν τα αρχαία με το μετρό στηρίχθηκε σε μία εσφαλμένη και ανακριβή διαπίστωση ότι δεν υπάρχει τεχνικά εφικτή λύση στη Βενιζέλου να συνυπάρξουν ταυτόχρονα και τα δύο. Αυτό κατερρίφθη καθώς η λύση βρέθηκε. Μάλιστα, μπορώ να σας πω πως η τεχνική λύση είχε βρεθεί όταν ακόμη ήμουν πρύτανης στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο και είχαμε διερευνήσει τρεις εναλλακτικές. Αυτό που καταφέραμε ήταν να κάτσουμε στο ίδιο τραπέζι με τον δήμο Θεσσαλονίκης, το Υπουργείο Πολιτισμού και την Εφορία Αρχαιοτήτων. Δημιουργήσαμε μια κοινή επιτροπή με ανθρώπους από τους παραπάνω φορείς και την Αττικό Μετρό, μελετήσαμε συντεταγμένα τις λύσεις, αποκαταστήσαμε την εμπιστοσύνη του κόσμου και προχωράμε».
Μπορείτε να δείτε αναλυτικά τη συνέντευξη του κ. Μυλόπουλου, εδώ.
